Krizi algılamak, ama nasıl?

Cumartesi için daha 'hafif' bir yazı yazacaktım; kararımı değiştirdim.

Ekonomik krizin etkileri daha ağır hissedildiğinden beri bir çok gazeteci, krizin hafife alınmasına sebep olarak başbakana doğru ve yeterli bilgi verilmemesini gösterdi. En sonunda Radikal'den İsmet Berkan da bu furyaya katılınca (5.5.2009), bu işte bir yanlışlık yok mu diye uzun zamandır sorduğum soruya yanıt aramaya başladım. Bugünün konusu bu yanıtı arama.

Belki daha önce söylemişimdir; gazeterlerden bazen haberin tamamını, bazen sadece başığını, bazen de bir bölümünü keserim. Fakat amatörce bir hata yapmışım: kestiğim bölümün üzerine hangi gazete olduğunu, tarihi ve yazarın adını not etmemişim; şimdiden sonra bunları da not ederek toplayacağım malzemelerimi. O yüzden aşağıdaki haberlerin içinde geçmiyorsa ne tarihleri, ne hangi gazeteden aldığım ne de yazarın adı yok. Son derece önemli bilgiler olmasına rağmen, yazımda bunların yer almamasının rahatsızlık yaratacağını sanmıyorum; yine de özür diliyorum. Hazır mısnız?

Otomobil üretimi ocak-şubat aylarında geçen yılın aynı dönemine göre %55.8, otomotiv sektörünün toplam üretimi ise %63 azaldı

Vergi gelirleri ile ilgili bir tablo:
Tahsilat artış oranı 2007 Kasım (%) / Tahsilat artış oranı 2008 Kasım (%)
Vergi Gelirleri: 24,84 / -5,99
Gelir Vergisi: 17,45 / -6,45
Kurumlar Vergisi: 39,39 / 7,46

Otomotiv sektöründe yaşanan daralma nedeniyle Tofaş'ın 12 Ocak 2009'a, Bosch'un da 2 Ocak 2009 tarihine kadar üretimi durdurduğu belirtildi

Macarlar işsizlikle başa çıkmak için çalışmayı hafta 4 güne indiriyor

Beyaz eşyada 40 bin kişi işsiz kalabilir

İşsiz sayısı için TÜİK 2.7 milyon, TİSK 5.6 milyon diyor (Muhtemelen başka bir tarihteki TÜİK ile ilgili haber: AB'ye uyum sürecinde çalışmalarına başlanan Kısa Dönemli İş İstatistikleri'ni yayımlamaya başlayan TÜİK, sanayi üretim endeksi tanımını değiştirince, ekim ayında %8.5 olan sanayi üretimindeki azalma, yeni seride %7.2 çıktı)

Türkiye ihracatının %20'sini otomotiv ürünleri oluştururken, 1-15 Ocak tarihleri arasındaki ihracat tutarı büyük şok yarattı. Geçen yıl 818 milyon dolar olan ilk 2 haftalık ihracat rakamı %70 düşüşle 250 milyon dolara geriledi

Küresel ekonomik durgunluk, Japonya'nın ihraç ürünlerine talebi iyice azalttı. İhracat aralıkta %35'lik düşüşle 54,2 milyar dolara geriledi. İhracat şampiyonlarından Japonya üç aydır dış ticaret açığı veriyor

Almanya rekor küçülme bekliyor

Kriz artık Çin'de de ciddi hissediliyor, büyüme dokuz yıldır ilk kez tek haneli

3 milyon 650 bin kişi olarak açıklanan işsizler ordusuna, iş bulma umudu olmayanlar ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar hesaba katıldığında rakam 6 milyon 44 bine çıkıyor

Şimdi de madalyonun öteki yüzü:

Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'a göre Türkiye krize karşı gerekli tedbirleri alıyor ve bu nedenle kimsenin endişe duymasına gerek yok. Ancak sorun hükümetin bunu anlatamaması yani, kötü takdim

Erdoğan'ın kriz yorumu: Hiç kimse zorda değil. Alışmışlar hükümetleri köşeye sıkıştırmaya. Diyorlar ki IMF'le anlaşsınlar, para gelsin, bankalara servis yapılsın

İhracatçılar camilerde ihracat hutbesi okunmasını istedi

'... Ama geometri dersi de almamız lazım; teğet geçmek de bir dokundurmaktır, orada bir zarar verecek zaten, bunu da bilmemiz lazım.'

Varlık barışı kapsamında Bakan Unakıtan 'Parası olan Allah aşkına getirsin'

Başbakan Erdoğan, Bilim ve Yüksek Teknoloji Kurulu'nun açılışında Türkiye'deki krizin psikolojik olduğunu söyledi. Erdoğan'a göre Türkiye'de 'kasıtlı olarak, psikolojik olarak, bu krizi körükleme gayreti içinde olanlar var'

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, krize karşı önlem aldıklarını iddia ederek 'Bugün yaşanan bu küresel kriz karşısında iktidar olarak, canlı bir şekilde her ay her hafta hangi karar alınması gerekiyorsa onları sosyal taraflarla beraber oturup, o kararları bir bir yürürlüğe koyuyoruz ve gerçekten de krizin Avrupa'da Amerika'da diğer ülkelerde yaptığı tahribat Türkiye'de yapmadığını hep beraber görüyoruz' dedi.

Erdoğan, TOBB'un 1 milyon 300 bin üyesinden her birinin bir kişiyi işe alması önerisini de tekrar gündeme getirerek, böylece sorunun ciddi şekilde çözüleceğini söyledi.

Şimdilik bunlar küresel krizle ilgili genel havayı vermeye yeter gibi geliyor. Sokaktaki vatandaş krizin boyutlarını algılamak için daha fazlasına ihtiyaç duyabilir de, duymayabilir de. Hangi ülkenin hükümeti olursa olsun, ellerinde gazetelerin bize sağladığı bilgilerden fazlası var olmalı. Çok daha detaylı veriler saniyesi saniyesine ellerine ulaşıyordur; vazgeçtim, saniyesinde ulaşmıyorsa bile ayı ayına ulaşır herhalde. 'Eksik bilgi', 'yanlış bilgi' gibi bahaneler çok sıkıcı ve kaba gelmiyor mu size de?

Eksik ve yanlış bilgi kısmını geçtim de, DSP'nin istifa eden genel başkanı Zeki Sezer, Abbas Güçlü'nün programında bakın neler söylemiş: 'Ben 4 Şubat 2008'de 5 maddelik öneri paketiyle başbakana gittim. Ekonomik kriz geliyor, dedim. Bana aynen şunu dedi: 'Zeki bey, merak etme, ABD'deki kriz mortgage krizi, Türkiye'de henüz mortgage tam olarak uygulamaya başlamadı.'

Bunlar ve benzeri konulara ve olaylara, 'iktidarın siyaseti bilmesi ve siyaset kültürü' içerikli yazımda ya da yazılarımda da değineceğim.